Ziye Tao jako pierwszy zagra na XIX Konkursie Chopinowskim

We wtorek na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się konferencja inaugurująca XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

List do uczestników konferencji skierował prezydent Karol Nawrocki, który objął Konkurs Chopinowski patronatem honorowym. Prezydent podkreślił w nim, że nadchodzące wydarzenie to wspaniałe święto muzyki.

„Za sprawą konkursu poświęconego twórczości najwybitniejszego kompozytora romantyzmu polskiego na najbliższe trzy tygodnie Warszawa staje się stolicą światowej pianistyki. Słowa te nie są przesadą, lecz wyrazem niekwestionowanych zasług i wkładu organizatorów i artystów w ukazanie całej społeczności międzynarodowej geniuszu Chopina” – zaznaczył.

Prezydent wskazał, że od blisko wieku wydarzenie to staje się dla jego uczestników początkiem artystycznej drogi na pianistyczne szczyty. „Właśnie w Polsce, kraju rodzinnym Chopina, podczas największego konkursu jego twórczości kariery nagradzanych i wyróżnianych oraz docenianych przez publiczność artystów nabierają niebywałego rozpędu. Tak wkraczali na światowe sceny uhonorowani w Warszawie wirtuozi: Halina Czerny-Stefańska, Adam Harasiewicz, Maurizio Pollini, Martha Argerich i wielu innych. I zapewne podobnie będzie z młodymi pianistami, których dostrzeże jury podczas rozpoczynających się występów” – podkreślił.

Karol Nawrocki pogratulował także wszystkim zakwalifikowanym – reprezentantom wielu krajów, nieraz bardzo odległych od Polski zarówno geograficznie, jak i kulturowo. „Jestem pełen uznania dla państwa kunsztu, ale też nadzwyczajnej umiejętności interpretowania dzieł, w których odnajdujemy swoistą opowieść o tęsknocie za utraconą ojczyzną” – wskazał.

Zaznaczył, że podziwia ich „dar wykonywania utworów oddających nastrój epoki romantyzmu, kiedy Polska – podzielona między Rosję, Austrię i Prusy – trwała w żałobie po utracie wolności”. „Dziękuję, że zmierzyli się Państwo z kompozycjami twórcy wyjątkowego nie tylko dla naszego narodu, lecz także dla całej ówczesnej Europy i całego nam współczesnego świata” – dodał. List odczytał sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski.

– Inaugurujemy jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych świata i mówię to z pełną odpowiedzialnością. XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, który od niemal 100 lat nie tylko kształtuje historię światowej pianistyki, lecz także jest marką Polski w kulturze. To tutaj, w Warszawie, rodzą się kariery pianistów, którzy później stają się ambasadorami Chopina i naszego kraju na wszystkich kontynentach – mówiła podczas konferencji ministra kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska.

Jak zaznaczyła, zainteresowanie konkursem zarówno wśród uczestników, jak i słuchaczy zwiększa się z edycji na edycję. Marta Cienkowska wskazała, że sesje przesłuchań poprzedniej edycji w 2021 r. na kanale YouTube Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina obejrzało ponad 4,5 mln widzów, a koncert laureatów zgromadził przed telewizorami 1,8 mln widzów Telewizji Polskiej.

Ministra kultury podkreśliła, że do ostatniej edycji zgłosiło się ponad 500 uczestników, a w tegorocznej edycji zgłoszeń było aż 642, co stanowi rekord w całej historii konkursu. – To skala niemożliwa do wyobrażenia w przypadku jakiegokolwiek innego wydarzenia dotyczącego muzyki klasycznej – dodała.

– Tegoroczna edycja oczywiście ma status wyjątkowy. Jest otwarciem obchodów stulecia istnienia konkursu, które przypada na 2027 r., i świętować będziemy przez serię wydarzeń i projektów właśnie przez następnych pięć lat, kończąc i wieńcząc je w 2030 r. – wskazała Cienkowska.

Dyrektor konkursu i Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, dr Artur Szklener, odnosząc się do słów ministry Cienkowskiej o połączeniu muzyki i sztuki wysokiej ze sportem, przypominał, że tworząc konkurs, pianista Jerzy Żurawlew miał marzenie, aby młodzi ludzie tak zainteresowali się muzyką Fryderyka Chopina, jak interesują się właśnie sportem.

– Połączenie pianistyki, w ogóle sztuki ze słuchaczem to clou każdej sztuki performatywnej. To także źródło hasła naszej kampanii promocyjnej konkursu, czyli „Chopin to także moja historia”. Chcemy w niej pokazać, jak muzyka Fryderyka Chopina, a także konkurs zmieniają nasze życie – powiedział dyrektor Szklener.

Dyrektor NIFC zwrócił uwagę, że tournée laureatów wiąże się z prestiżem i zaproszeniem do występów skierowanym ze strony wielu ważnych instytucji w świecie muzyki. – Lista miejsc i krajów, które będą gościć laureatów, sukcesywnie się zwiększa. Mapa koncertów pokazuje w wyraźny sposób, dlaczego w kolejnych edycjach konkursu liczba aplikacji ciągle rośnie – podkreślił.

Przewodniczący jury, Garrick Ohlsson, podkreślił, że konkurs jest niezwykle ważnym momentem w świecie kultury. – Przez całe moje życie Konkurs Chopinowski był jednym z dwóch-trzech najważniejszych konkursów na świecie. Obecnie wychodzi na prowadzenie – powiedział.

Pianista podkreślił, że muzyka patrona konkursu, jak zresztą każdego wielkiego kompozytora, stwarza sporo trudności wykonawcom. – Za życia Chopina fortepian rozwijał się i podlegał licznym przemianom, aby pod koniec XIX wieku ukształtować się jako instrument prawie identyczny z tym, który usłyszymy na estradzie koncertowej filharmonii – wyjaśnił. Przypomniał, że Chopin bardzo przyczynił się do rozwoju fortepianu. – Jego muzyka rozwijała się tak samo, jak instrument, na którym była wykonywana. Wiedział, jak można najwięcej wydobyć poprzez same utwory, jak i umiejętności techniczne wykonawców. – Chopin wyznaczył granicę temu, co przy pomocy dziesięciu palców pianista może uczynić na klawiaturze fortepianu – dodał.

Ohlsson zwrócił również uwagę na emocje zaklęte w dźwięku chopinowskich kompozycji. – To stanowi wyzwanie dla jury, które szuka biegłych pianistów, przekazujących sercem emocje, ale także posiadających coś więcej, co trudno jest zdefiniować – wyjaśnił. – Chopin jest kompozytorem, który opiera się na silnych emocjach – dodał.

Wiceprezydentka miasta, Aldona Machnowska-Góra, podkreśliła, że Warszawa jest miastem Chopina i stolicą światowej pianistyki. – Chcemy być miejscem, w którym wszyscy uczestnicy, a także ci, którzy przyjechali na konkurs, będą się tu dobrze czuć – powiedziała. Zwróciła także uwagę na napięcie, które towarzyszy konkursowi przed jego rozpoczęciem, w jego trakcie, a także po zakończeniu. – To napięcie nie dotyczy tylko organizatorów i uczestników, ale także mieszkańców Warszawy, którzy na co dzień nie zawsze są melomanami. To jest coś niezwykłego – podkreśliła Machnowska-Góra.

Podczas konferencji szefowa MKiDN Marta Cienkowska wylosowała literę z maszyny losującej z 1966 r., udostępnionej przez Totalizator Sportowy, którą wprawił w ruch dyrektor konkursu i NIFC dr Artur Szklener. Cienkowska wylosowała literę „T”, co oznacza, że jako pierwszy w I etapie konkursu zagra Ziye Tao z Chin. Przesłuchania rozpoczną się 3 października, w piątek, i potrwają trzy tygodnie.

W regulaminie tegorocznej edycji wprowadzono nowe zapisy. Dotąd wylosowana litera obowiązywała jako początkowa podczas każdego kolejnego etapu – to jednak faworyzowało lub działało na szkodę niektórych pianistów. Z badań wynika bowiem, że uczestnicy występujący na początku etapu mają nieco mniejsze szanse na uzyskanie wysokiej oceny niż pozostali. Jeśli ktoś musiał się zaprezentować jako pierwszy w I etapie, a potem awansował do kolejnych rund, to za każdym razem właśnie on musiał rozpoczynać przesłuchania, mierząc się z mniej korzystnymi uwarunkowaniami, a przez to – większym stresem.

Według nowych zasad w tym roku w II etapie jako pierwsi wystąpią uczestnicy, których nazwiska zaczynają się na literę oddaloną o sześć liter od wylosowanej, w III etapie – o kolejnych sześć, tak aby po czterech etapach objąć wszystkie 24 litery alfabetu łacińskiego.

Gośćmi specjalnymi konferencji byli wszyscy uczestnicy XIX Konkursu Chopinowskiego.

Całość Konkursu transmituje na swoim kanale YouTube Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, a także Program Drugi Polskiego Radia oraz TVP Kultura.

XIX edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka potrwa do 23 października. Organizatorem konkursu jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina.

W tegorocznym Konkursie Chopinowskim weźmie udział 84 pianistów z 19 krajów. Najliczniej reprezentowane w konkursie będą Chiny – 28 pianistów, Polska i Japonia mają po 13 reprezentantów.

Polskę reprezentować będą: Piotr Alexewicz, Michał Basista, Mateusz Dubiel, Adam Kałduński, Antoni Kłeczek (także USA), Mateusz Krzyżowski, Viet Trung Nguyen (także Wietnam), Piotr Pawlak, Yehuda Prokopowicz, Zuzanna Sejbuk, Jan Widlarz, Andrzej Wierciński i Krzysztof Wierciński.

Polska Agencja Prasowa jest patronem medialnym XIX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. (PAP)

akr/ abe/ maku/ aszw/ mhr/